अन्वेषक भन्छन्-नेपालमै पेट्रोलियम खानी छ, तर आफैं डटेर नखोजेसम्म भेटिन्न

२७ असोज, काठमाडौं । नाकाबन्दीका कारण ग्यास अभाव भएर चुलो बल्न छाडेपछि काठमाडौं, ताहाचलका अमृत भुजेलले २७ वर्षअघि आफूले काम गरेको परियोजना सम्भि्कए। मोरङको बाहुनी धारानगरमा तेल अन्वेषण कम्पनीको परियोजनामा उनले २०४५ सालमा काम गरेका थिए। ‘त्यो परियोजना अधुरै रह्यो, नेपालले चाहेको भए यतिका वर्षमा त देशमै निकाल्न सकिन्थ्यो,’ भुजेलले बताएको नागरिकमा खबर छ ।
उनी अहिले पनि झापास्थित घर जाँदा बाहुनी धारानगर पुग्ने गर्छन्। ‘भारतलाई आफ्नो देशमा रहेको तेल खानी सुक्छ भन्ने डर थियो। कम्पनीका इन्जिनियरलाई नै भारतले लगेर तेल पत्ता लगाएको भन्ने हामीले त्यतिबेला सुनेका थियौं,’ उनले सुनाए।
खानी तथा भूगर्भ विभागका पेट्रोलियम अन्वेषण परियोजनाका सिनियर डिभिजनल जियोलोजिस्ट दिनेशकुमार नापित भने त्यतिबेला ३ हजार ४ सय २० मिटर खन्दा पनि तेल नदेखिएपछि उक्त अन्वेषण परियोजनाको ठेकेदार नेदरल्यान्ड कम्पनी फर्किएको बताउँछन्।
भारतले २०४५ सालमा नाकाबन्दी लगाएको थियो। २७ वर्षपछि पनि भारतले फेरि अघोषित नाकाबन्दी गरेको छ। तर, यतिका वर्ष बिते पनि नेपालले अन्वेषणमा पहल नगर्दा तेलमा परनिर्भरता घटेको छैन।
अन्वेषण परियोजनाका जियोलोजिस्ट नापित नेपाल आफैंले सक्रिय नेतृत्व नलिएसम्म तेल पत्ता नलाग्ने र निकाल्न पनि नसकिने बताउँछन्। ‘हालसम्मको अन्वेषण अनुभवका आधारमा मेरो अन्तरआत्माले भन्छ, नेपालमा तेल छ तर हामी आफैंले अन्वेषण गर्न र उत्खननका लागि नेतृत्व नलिए सफल हुन सकिँदैन।’
नापितका अनुसार २०४५ सालदेखि हालसम्म नेपालमा विभिन्न देशका पाँच उत्खनन कम्पनीले पेट्रोलियम पदार्थको अन्वेषण गर्ने ठेक्का लिइसकेका छन्। तर, कुनै पनि कम्पनीले अन्वेषणलाई टुंगोमा पुर्यायएनन्। नेपालमा सबैभन्दा पहिला नेदरल्यान्डको सेल भन्ने कम्पनीले पेट्रोलियम अन्वेषणको अनुमति पाएको थियो। उक्त कम्पनी अन्वेषणमै रहँदा भारतले नेपालमाथि नाकाबन्दी लगाएको थियो।
उक्त कम्पनीले मोरङ, बाहुनी राधानगरमा पेट्रोलियम अन्वेषणका लागि ड्रिलिङ (जमिन छेड्ने) गरेको थियो। तर, तेल फेला पर्न सकेन। ‘कुनै पनि कम्पनी कुनै देशमा अन्वेषण सुरु गरेपछि एउटा ठाउँमा तेल पाइएन भन्दैमा छाडेर हिँडिहाल्दैन,’ नापित भन्छन्, ‘तर, नेपालको अस्थिर राजनीतिलाई कारण बनाउँदै त्यो कम्पनीले नेपाल छाड्यो।’
विभागले नेपालका सम्भावित क्षेत्रलाई पेट्रोलियम ब्लकको नामकरण गर्दै पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्मका तराईमा १० वटा ब्लक निर्माण गरी अन्वेषणको जिम्मा दिएको थियो। १, २, ४, ६ र ७ नम्बर ब्लकमा अन्वेषण गर्न स्कर्टिस कम्पनी केयर्न इनर्जीलाई अनुमति दिइएको थियो। त्यस्तै, ३ र ५ मा अमेरिकाको टेक्साना रिसोर्सेस, ८ र ९ मा युएईको इएबिजीलाई र १० नम्बर ब्लकमा बिबिबी कम्पनीलाई अन्वेषण अनुमति दिइएको थियो।
‘कतिपय कम्पनीले अनुमति पाएको केही समयमा माओवादी सशस्त्र द्वन्द्व सुरु भएकाले अन्वेषणको काम अगाडि बढाएनन्,’ नापितले भने, ‘ठेकेदार कम्पनीका भनाइमा केही सत्यता भए पनि धेरैजसोले विभिन्न बहाना बनाएर नियतवश नै काम छाडेको देखिएको छ।’ बंगलादेश र भारतमा सफलतापूर्वक तेल उत्खनन गरेको केयर्न कम्पनीले पनि नेपालमा इमानदारीपूर्वक अन्वेषणको काम नगरेकाले यो विषयलाई पुष्टि गर्ने उनको भनाइ छ।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

यहाँ हुन्छ सर्पहरुको रहस्यमय बैठक, भेला हुन्छन् हजारौँ सर्प (भिडियो सहित)

Image
ते १०:१९ मा प्रकाशित भलै झ्वाट्ट सुन्दा यो अजीब लाग्नसक्छ तर दुनियामा एउटा यस्तो ठाउँ पनि छ जहाँ सर्पहरुको बैठक बस्दछ । सर्पहरुको त्यो अनौठो भेलामा विभिन्न प्रकारका हजारौँ सर्पहरु जम्मा हुन्छन् । सर्पहरुको बैठकस्थलको रुपमा रहेको उक्त ठाउँ हो क्यानडाको मान्टिटोबा स्थित नार्सिस स्नेक डेन्स । त्यो ठाउँमा सर्पहरुको डरलाग्दो बिस्कुन देख्न सकिन्छ । धेरै सर्पहरु एक आपसमा गुजुल्टिएका हुन्छन् । सर्पहरुको बैठक वर्षैभर चल्दैन । अपि्रलको अन्तिम तथा मे को सुरुवाती हप्तामा यो बैठक चल्दछ । त्यहाँ जम्मा हुने मध्ये गार्टर प्रजातिका सर्पहरुको संख्या बढि हुनछ । नार्सिस इलाकामा किन त्यति धेरै सर्पहरु भेला हुन्छन् भन्ने कुराको रहस्य अहिलेसम्म पनि पत्ता लाग्न सकेको छैन । तर वैज्ञानिकहरुले भने तापक्रम बढेसँगै भाले सर्पहरुको सरीरमा हर्मोन उत्पादन हुने र सोही हर्मोनका कारण यौनक्रियाका लागि सबै भालेहरु एकैपटक सक्रिय हुँदा सर्पहरुको त्यो भिमकाय भेलाको दृश्य देखिने बताएका छन् । यौनक्रिडाका लागि आतुर दर्जनौँ भाले सर्पहरु एउटै पोथी सर्पमाथि गुँडुल्किएर बेरिएको देख्न सकिन्छ।  https://www.youtube....
Read more

Growing Families That Stay Put Some families are crowding together for the sake of preserving close-knit neighborhood relationships, especially those forged among children.

Image
Ryan and Moira Goepfert were elated when they were selected for student housing at Columbia University. The move would put them in a renovated doorman building across from campus, and it would save them $600 a month in rent. But after Mr. Goepfert visited the quiet hallways of the university building, the couple turned down the offer. “Almost 100 percent of the reason was our daughter, Grace, and the relationships she’s built on our floor,” said Mr. Goepfert, 34, who is pursuing a degree at Columbia’s School of General Studies. The Goepferts live in a one-bedroom rental on West 119th Street in  Harlem . Their floor has six children between the ages of 4 months and 7 years and the family next door has a baby on the way. Especially in the winter, the children hang out in the 12-by-15-foot landing outside the elevator. They ride their scooters down the hallway and kick around a ball. While their children are playing, the families keep their doors unlocked. “As the kids have come ...
Read more

As tensions play out at home, powerful Pakistani general heads to US for talks

Image
ISLAMABAD:  Days before Pakistan’s powerful army chief was due to visit Washington for talks on regional stability and fighting militancy, General Raheel Sharif engaged in thinly veiled criticism of the nuclear-armed country’s civilian government. A terse statement from the army’s PR wing underlined the tension between Pakistan’s military and its civilian government, just as the United States prepares to receive Sharif weeks after the prime minister held talks there. After top generals met to review a major crackdown on extremists, the Pakistani military said it would be “undermined” if the government did not take “matching governance initiatives”. That was taken to mean police reform, action on militant financing and better governance of restive tribal areas. “He (Sharif) is foreign minister, prime minister, president and army chief all rolled into one,” said a Pakistani newspaper editor, while also questioning the military’s motives. “His greatest achievement is that h...
Read more